Een Iraniër verdacht van poging tot moord ontsnapt uit de gevangenis in Den Bosch. Vanuit Iran daagt hij op Instagram de Nederlandse politie uit. Maar het korps kan zijn locatie niet achterhalen. Zoekmeester Henk van Ess lukt dat wel. In zes stappen laat hij zien hoe.
De voortvluchtige
De 35-jarige Shahin Gheiybe schoot in 2009 twee mannen neer en ging ervandoor met 175.000 euro. In juli 2011 is hij veroordeeld tot dertien jaar cel voor poging tot moord, maar hij ontsnapte een paar maanden later tijdens een ziekenhuisbezoek. Geheimzinnig doet hij niet over zijn vlucht, want met provocerende foto’s en video’s op Instagram plaagt hij de politie met het feit dat hij lekker vakantie aan het vieren is.
De vraag
Gheiybe is al sinds 2011 voortvluchtig, maar waar hij zich precies schuilhoudt is onduidelijk. Tijdens huiszoekingen bij Nederlandse familie en vrienden zijn foto’s gevonden van de voortvluchtige in Iran. Maar waar in Iran is hij precies? De zoektocht begint.
Stap 1: Alle foto’s en video’s downloaden
Gheiybe maakt er geen geheim van dat hij geniet van zijn vrijheid. In een video op Instagram, op 9 maart, zegt hij lachend dat hij al jaren door de politie wordt gezocht, maar dat je niet moet geloven wat de media over hem schrijven. Hij zegt contact te hebben gezocht met een Nederlandse krant en wil zijn verhaal vertellen. Maar eerst gaat hij genieten van het lekkere weer.
Here is the original footage. And no – I am not sure. Why does it look like further north? pic.twitter.com/syEgIRW87K
— ʜᴇɴᴋ ᴠᴀɴ ᴇss (@henkvaness) 18 maart 2019
Instagram is in dit onderzoek leidend. Installeer de Google Chrome plugin Desktop for Instagram om de posts van Gheiybe (@shahin.mzr) beter te kunnen bekijken. Natuurlijk wil je de foto’s en video’s, inclusief Instagram Stories, ook downloaden. Gebruik daarvoor de plugin Downloader for Instagram.
Stap 2: Is de video recent opgenomen?
Nepfoto’s zijn een groot probleem op Instagram. Met Photoshop, een neplocatie of simpelweg door een foto veel later te plaatsen, is je publiek snel om de tuin te leiden. We weten dan ook niet of de video van Gheiybe ook echt op 9 maart is opgenomen. Het is dus belangrijk om naar tijdsaanduidingen te zoeken
Wie goed kijkt, vindt een belangrijke aanwijzing in de bloeiende boom. De periode dat deze boom elk jaar bloeit geeft ons een goed beeld van wanneer de video is opgenomen. Niet iedereen is botanist en weet precies om welke boom het gaat. Wat doe je dan? Vraag je netwerk om hulp. Is dat niet zo groot? Gebruik op Twitter #digitalsherlock en #osint (Open Source Intelligence) in je tweets. Grote kans dat iemand je helpt.
Wat blijkt? Het is de Magnolia Stellata. Deze bloeit maar heel kort in eind februari of begin maart. De video van 9 maart lijkt dus recent opgenomen. Nog een aanwijzing: als Gheiybe echt in Iran is, zal dat het noorden van het land zijn. In het warmere zuidelijke klimaat kan de magnolia niet overleven.
Stap 3: Is de video echt in Iran gemaakt?
Onze aanname is nu dat de video in het noorden van Iran is gemaakt, maar klopt dat ook? We gaan op zoek naar aanwijzingen die de locatie van Iran bevestigen.
We kijken nog eens goed naar de video, op zoek naar aanknopingspunten voor de locatie. Behalve de magnolia is een oranje vuilnisbak te zien. Waar worden die verkocht? Met een omgekeerde foto zoekopdracht in Google Image Search, Yandex Image Search en Bing Image Search.
Upload een frame uit de video en kijk waar de zoekmachines mee komen. Bing heeft sinds kort een nieuwe functie waarmee je een detail in een foto kunt opzoeken. Klik nadat je de foto hebt geüpload op ‘visueel zoeken’ en Bing geeft je vergelijkbare resultaten.
We were able to sharpen the Iranian (?) bin. Now compare this bin to some bins we are sure that they are from Iran. Can they be the same? What do you think? (7/7) pic.twitter.com/NlOo9iEOUR
— ʜᴇɴᴋ ᴠᴀɴ ᴇss (@henkvaness) 18 maart 2019
Wat blijkt, de oranje vuilnisbak wordt veelal in Iran verkocht. We kunnen bij deze bevestigen dat de video in het noorden van Iran is gemaakt.
Stap 4: Waar in Noord-Iran is de video gemaakt?
We weten nu dat we in het noorden van Iran moeten zoeken, maar dat is nog altijd een groot zoekgebied. We moeten dit verkleinen.
Wat kunnen we aan de hand van de video concluderen over de omgeving van de verblijfplaats van Gheiybe? Het is er groen en er staat een flinke villa. En wie goed kijkt ziet in de reflectie in het raam nog een ander groot huis. We kunnen concluderen dat de voortvluchtige zich in een rijke buurt bevindt.
Met de hulp van mijn netwerk, of met #digitalsherlock en #osint, kunnen lokale iraniërs mij vertellen dat de stijl van de villa regelmatig voorkomt in de provincie Mazandaran.
Stap 5: is de video echt in Mazandaran gemaakt?
De aanwijzing dat het huis in Mazandaran staat lijkt plausibel, maar moeten we wel checken.
Hoe? In andere video’s van Gheiybe zitten mogelijk aanwijzingen dat hij zich in Mazandaran bevindt. Met de plug-in Downloader for Instagram kan je foto’s, video’s en Instagram Stories van de voortvluchtige downloaden die rond 9 maart zijn gemaakt. Ga vervolgens op dezelfde manier te werk. Welke aanwijzingen bevestigen de theorie?
Op een van de video’s rijdt Gheiybe achter een auto met een nummerbord uit de regio Mazandaran. Ook is er een reclamebord van een lokale makelaar te zien. We kunnen de theorie dus bevestigen.
Stap 6: Waar in Mazandaran bevindt Gheiybe zich?
Ik heb hier wederom mijn netwerk ingeschakeld, de Londense journalist Nathan Lee kwam met het antwoord. Hij zocht via Google Image Search op verschillende steden in Mazandaran en ontdekte dat dit rijkere gebieden waren. De architectuur van Abbasabad kwam overeen met de video en rondklikken op Google Street View leverde de locatie Amirdasht Town op, met het huis waar Gheiybe lijkt te verblijven.
Hi @henkvaness , @bellingcat @EliotHiggins – I think I’ve found it. Amirdasht in Iran. 36.691453, 51.258657
— Nathan Lee (@NathanLeeTV) 18 maart 2019
Matching pillars, lamp outside directly above doorway and to the side, shrubbery, plinths outside which can be seen at the end of the video. pic.twitter.com/Wf5mlGAyEC
In zes stappen stond Henk van Ess met hulp van zijn netwerk op Twitter digitaal op de deurmat van de voortvluchtige Shahin Gheiybe. Maar wat nu? De informatie is bij iedere stap in het onderzoek doorgespeeld aan de Nederlandse politie, maar die kunnen hem niet arresteren omdat Nederland geen verdrag heeft met Iran. Ondertussen heeft Gheiybe op Instagram bevestigd dat Van Ess juist zat met zijn onderzoek. Dat deert hem niet, hij gaat rustig verder met het delen van instagramfoto’s en beantwoordt zelfs vragen van nieuwsgierige Nederlanders over zijn verleden.
Meer lezen:
Lees hier de volledige zoektocht van Henk van Ess en zijn netwerk naar de voortvluchtige Gheiybe.
