Meteen naar de inhoud
CM10_PROG_Onderzoeksjournalistiek

Dieper graven: essentiële kennis voor de onderzoeksjournalist

Wat betekent het om onderzoeksjournalist te zijn? Wanneer ben je dat? En wanneer weet je of je op de goede weg bent? In een reeks programma’s van de Campus heb je de mogelijkheid om jezelf tot onderzoeksjournalist te maken.

Op deze pagina vind je het programma en meer informatie over de verschillende sessies.

Programma

Sessie 1 - donderdag 7 oktober 2021 - Ontmoeting onderzoeksjournalisten

Tijdens deze eerste sessie begin je met een kennismaking met vier gelauwerde onderzoeksjournalisten, die vertellen hoe ze een van hun grote onderzoeken hebben aangepakt, tegen welke moeilijkheden ze aanliepen, en hoe ze dat hebben opgelost. 

Deze sessie vindt live plaats in Breda.

Apollo Hotel
Stationsplein 14
4811 BB Breda

Het Apollo hotel ligt vlak naast station Breda in Nederland. Kom je met de auto? Je kunt parkeren in de parkeergarages van Q-park rondom het station.

Klik hier voor een routebeschrijving

We ontvangen je graag met koffie en thee en geven je de gelegenheid de andere aspirant onderzoeksjournalisten te leren kennen.

Om 10.00 uur gaan we van start. Programma manager Kris Croonen van de Campus zal het programma toelichten.

De eerste ontmoeting vindt plaats met Faroek Özgünes van VTM Nieuws. Hij ontdekte dat politica Sihame El Kaouakibi zich persoonlijk verrijkte met subsidies voor projecten om kansarme jongeren te steunen. 

Lees en bekijk hier meer over de kwestie El Kaouakibi:

Na de pauze neemt Huib Modderkolk van de Volkskrant het woord. Hij doet veel onderzoek naar het werk van Nederlandse geheime diensten, de AIVD. Hij bracht aan het licht dat de AIVD diep geïnfiltreerd is in de netwerken van geheime diensten van andere landen, en zelfs een cruciale rol speelde in het platleggen van het Iraanse nucleaire programma.

Lees meer over dit onderzoek naar de AIVD:

AIVD speelde cruciale rol bij sabotage kernprogramma Iran

Na de lunch praten we met Jan Antonissen van HUMO. Hij verzamelde met veel geduld, tact en inlevingsvermogen talloze #metoo getuigenissen tegen senator Pol Van Den Driessche.

Inhoud accordeon

Aan het einde van de dag maken we kennis met Jan Kleinnijenhuis van Trouw. Hij bracht de toestlagenaffaire aan het licht en daarmee heel de Haagse politiek aan het wankelen.

Lees hier meer over de toeslagenaffaire:

trouw.nl/toeslagenaffaire

Belastingdienst werkte ouders die recht hadden op kinderopvangtoeslag bewust tegen

Kabinet-Rutte III valt over de toeslagenaffaire

Onderzoeksjournalist Jan Kleinnijenhuis is nog lang niet klaar met de Belastingdienst

Sessie 2 - maandag 29 of dinsdag 30 november 2021 - Volg de data

In de tweede sessie duik je de data in. Onderzoeksgoeroe Henk van Ess zet uiteen hoe je snel en gericht je eerste onderzoekswerk kunt verrichten via handige zoektechnieken op het web. Hij geeft strategieën en tips die goed werken onder tijdsdruk. Zijn dagprogramma ‘volg de data’ is een spannende tocht van idee naar primeur. Waar begin je? Hoe reis je van flauw vermoeden naar spannende hypothese? Welke vragen moet je stellen? Welke bronnen heb je nodig? Welke databases kun je gebruiken? Wat is de sleepnet-techniek? En hoe zet je Google en andere zoekmachines optimaal in met snel resultaat?

Deze sessie vindt online plaats in twee groepen. Je hoort zo snel mogelijk of je op maandag de 29e deze sessie volgt of op dinsdag de 30e.

Sessie 3 - woensdag 12, 19 of 26 januari 2022 - Ontdek de verborgen digitale voetafdruk

Steeds meer onderzoekers en journalisten brengen internationale misdrijven en mysteries aan het licht met behulp van Open Source Intelligence, of OSINT. En jij kan dat ook. Door diep te graven in digitale archieven en op sociale media kan je verbanden vinden tussen personen, bedrijven, overheden en actuele feiten. Iedereen laat digitale sporen na, en vaak onbewust. Het is de kunst om die sporen te vinden en er nieuws van te maken. Maar hoe doe je dat?

In deze derde sessie van het traject onderzoeksjournalistiek ga je met onderzoeksjournalist Joppe Nuyts aan de slag met de uitgebreide basics van online research. Hoe werk je als journalist in een digitaal tijdperk én hoe laat je het internet vòòr jou werken. Via een spoedcursus Open Source Intelligence maak je kennis met een relatief nieuwe, steeds populairder wordende methodologie binnen de journalistiek. Via verschillende (gepersonaliseerde) zoekmachines en tools op sociale media leer je dat niemands privacy online veilig is en dat iedereen sporen nalaat: van contactgegevens en adressen tot gevoelige privégegevens of foto’s en video’s. Doorheen de dag proberen we nieuwe technieken ook toe te passen op je eigen onderwerpen. Kortom, we maken van het internet jouw speeltuin. Geen voorkennis vereist, maar een beetje feeling met Google en sociale media komt van pas

Deze sessies vinden plaats in Antwerpen, Rotterdam en Den Bosch.

Sessie 4 - woensdag 9, 24 of 31 maart 2022 - De wettelijke grenzen van de onderzoeksjournalist

Een goeie journalist graaft diep en tast daarbij de grenzen af. En soms moet je- om iets te weten te komen- zelfs net die ene grens wat opschuiven. Bovendien breng je als onderzoeksjournalist informatie naar buiten, die ‘men’ liever binnenskamers had gehouden. En dat levert je geheid hommeles op: klachtenmails, telefoontjes om je te intimideren, pogingen om – als het even kan- je artikel bij te sturen of zelfs te censureren. En als dat niet lukt, halen grote spelers vaak achteraf het ultieme wapen boven: een rechtszaak.
En wat met een onderzoeksstuk dat in de ene titel verscheen, maar ook doogeplaatst of overgenomen is door een andere titel, binnen onze groep. Wie moet zich dan verantwoorden: de schrijver, de hoofdredacteur, DPG media?

Niks om je te laten afschrikken, want je bent best wel goed beschermd, maar het is toch belangrijk dat je als journalist weet, wat kan, wat mag. En waar je eventueel zelfs een stapje verder mag durven gaan.

In deze sessie van het traject onderzoeksjournalistiek leggen de huisjuristen van DPG Media je aan de hand van voorbeelden en cases uit, waar de grenzen van de persvrijheid liggen: wat kan en wat kan niet. En vooral: welke afwegingen moet je maken. Want de wet lijkt misschien wel glashelder, maar daarom is ie nog niet éénduidig. Vaak hangt de beoordelling (of in het slechtste geval: de veroordeling) af van de interpretatie van een rechter. Je bent dus maar beter goed voorbereid.

We voorzien deze sessie apart voor Vlaamse en Nederlandse collega’s, omdat er hier en daar wat verschilt in wetgeving. De sessies vinden plaats in Antwerpen, Rotterdam en Den Bosch. 

Deelnemers

Tijdens het traject onderzoeksjournalistiek zul je elkaar vaak tegenkomen, maar ook tijdens je werk kan contact en samenwerking waardevol zijn. Laat via de knop je gegevens achter, zodat een collega-onderzoeksjournalis je weet te vinden als dat nodig is.

De contactgegevens zijn alleen te zien voor medewerkers van DPG Media met de link.

Contact

Vragen?

Heb je vragen, suggesties of opmerkingen? Laat het programma manager Kris Croonen van de Campus weten via kris.croonen@dpgmedia.be.